
Strategisch partnerschap: hoe bedrijven bijdragen aan een sterke defensie
Het bedrijfsleven als bondgenoot in de nationale veiligheid
In een wereld waarin geopolitieke spanningen oplopen, cyberdreigingen dagelijkse realiteit zijn en hybride oorlogsvoering steeds vaker voorkomt, wordt het duidelijk: Defensie kan het niet alleen. De tijden waarin de krijgsmacht op eigen kracht voor veiligheid zorgde, liggen achter ons. Vandaag de dag rekent Defensie steeds meer op private partijen – van innovatieve techbedrijven tot logistieke dienstverleners en beheerders van vitale infrastructuur. Het bedrijfsleven is daarmee niet langer slechts leverancier, maar een strategische partner in het versterken van onze nationale weerbaarheid.
Van technologie tot infrastructuur: bedrijven als cruciale schakel
Nederlandse bedrijven leveren op meerdere fronten een directe bijdrage aan de defensiecapaciteit. Innovatieve technologie speelt daarbij een sleutelrol: denk aan toepassingen van kunstmatige intelligentie, satellietcommunicatie of cybersecurity, specifiek ontwikkeld voor militaire inzet.
Tegelijk zorgen logistieke dienstverleners ervoor dat materieel en personeel snel en efficiënt verplaatst kunnen worden, zowel binnen als buiten de landsgrenzen. En dan zijn er de energiebedrijven, telecomproviders en havenexploitanten, die als ruggengraat van onze infrastructuur onmisbaar zijn voor het functioneren van militaire operaties. Deze verwevenheid maakt duidelijk dat structurele samenwerking tussen Defensie en het bedrijfsleven essentieel is – niet alleen in tijden van crisis, maar juist ook daarbuiten.
Naar structurele samenwerking: wat is nodig?
Volgens het rapport Wendbare Crisisbeheersing (NIPV, 2024) zijn adaptiviteit en samenwerking in de voorbereidingsfase van een crisis essentieel. Dit vraagt om structureel overleg tussen Defensie en bedrijven in de vitale infrastructuur, bijvoorbeeld via gezamenlijke oefenscenario’s. Misschien nog wel belangrijker is het onderlinge vertrouwen. Bedrijven moeten zich serieus genomen voelen in hun bijdrage aan veiligheid, en weten dat hun belangen beschermd zijn.
Internationale voorbeelden laten zien dat dit kan. In Zweden en Finland is het bedrijfsleven via het wettelijk verankerde Total Defence Concept structureel geïntegreerd in nationale defensiestrategieën. Ook in Nederland worden stappen gezet. De Infra Capacity Alliance (ICA) speelt daarin een verbindende rol door publieke en private partijen bij elkaar te brengen op het gebied van infrastructuur, logistiek en crisisbeheersing. Door kennis te delen, netwerken te versterken en crisisoefeningen te faciliteren, draagt ICA bij aan een weerbare samenleving waarin overheid, markt en maatschappij als één geheel opereren. Alleen zo kunnen we voorbereid zijn op wat komen gaat.
Wederkerigheid in actie: lessen voor publiek-private samenwerking
In de context van publiek-private samenwerking (PPS) speelt wederkerigheid ook een centrale rol. Zoals uit eerdere ICA-blogs blijkt, is het cruciaal dat publieke én private partijen hun rol kennen in crisisvoorbereiding en -respons. Bedrijven beschikken over infrastructuur, data en logistieke kracht maar hebben ook Defensie en civiele autoriteiten nodig bij bescherming tegen sabotage, cyberdreiging of hybride aanvallen.
De Kamerbrief over militaire en hybride dreigingen (2024) benadrukt dit wederzijdse belang: overheid en bedrijfsleven kunnen niet zonder elkaar bij het waarborgen van nationale veiligheid. Een wederkerige relatie houdt in: gedeelde verantwoordelijkheid, gezamenlijke oefening en open communicatie.
Bronvermelding
- Rijksoverheid – Zo dragen bedrijven bij aan een sterke defensie
https://www.rijksoverheid.nl - Landelijke Agenda Crisisbeheersing 2024 – NCTV
https://www.nctv.nl - Kamerbrief ‘Weerbaarheid tegen militaire en hybride dreigingen’, dec. 2024 – Ministerie van Defensie
https://www.rijksoverheid.nl - Rapport Wendbare Crisisbeheersing – NIPV
https://www.nipv.nl - EU Civil Protection Mechanism – Europese Commissie
https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu - EU Preparedness Union
https://commission.europa.eu